Sport Niepełnosprawnych w badaniach naukowych

P. Malinowska-Kowalczyk: Uznanie sportu dla osób niepełnosprawnych

Paulina Malinowska-Kowalczyk
Doradca Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej

Przede wszystkim bardzo dziękuję za zaproszenie na konferencję. Czuję się zaszczycony i szczęśliwy, że mogę podzielić się swoim doświadczeniem w pracy na rzecz sportu osób niepełnosprawnych z tak wieloma ekspertami z całego świata.
Sport osób niepełnosprawnych w Polsce ma długą historię w zakresie powstawania i rozwoju, jednak dopiero od niedawna zaczął aktywnie funkcjonować w świadomości społecznej.
Kluczowym aspektem jego uznania, nie tylko w kontekście rehabilitacji, ale także sukcesów polskich sportowców na arenie międzynarodowej, jest uznanie tych osiągnięć przez wpływowe osoby i decydentów.
O takie uznanie sportu osób niepełnosprawnych w Polsce zabiegał Prezydent RP Andrzej Duda i jego żona Agata Kornhauser-Duda.
W swoim wystąpieniu przedstawię kilka spójnych działań, które przyczyniły się do tego uznania i postaram się pokazać, że świadoma, planowa polityka w tym obszarze przynosi wiele owoców.
Na początek pozwolę sobie na krótkie przedstawienie, czym się zajmuję.
Od 2019 roku pełnię funkcję Doradcy Prezydenta RP ds. Niepełnosprawności. Przed tą nominacją przez ponad pięć lat (2017-2023) pracowałam jako Sekretarz Generalny i rzeczniczka Polskiego Komitetu Paraolimpijskiego oraz przez ponad 15 lat (2002-2017) jako dziennikarka w Telewizji Polskiej TVP S.A.
W trakcie mojej kariery prowadziłem różne programy telewizyjne poświęcone sportowi osób niepełnosprawnych lub problematyce społecznej, relacjonowałem, komentowałem, pełniłem funkcję sekretarza prasowego i relacjonowałem dziewięć Igrzysk Paraolimpijskich w latach 2004–2022. Uczestniczyłem w Igrzyskach w Atenach, Vancouver, Soczi, Rio de Janeiro, Pyeong Chang, Tokio i Pekin, co oznacza, że od ponad dwudziestu lat aktywnie angażuję się w promocję i dyskusję na temat sportu wśród osób niepełnosprawnych.
Dlaczego uczestnictwo w sporcie jest tak istotne? Biorąc pod uwagę, że 15% światowej populacji jest niepełnosprawnych i nie ma lepszej formy rehabilitacji niż sport, nie można pozostać obojętnym.
Być może część z Was kojarzy symbol kampanii #WeThe15 zainicjowanej przez Międzynarodowy Komitet Paralimpijski w 2021 roku. W Polsce liczby są mniej więcej takie same.
Dlatego przy pełnym wsparciu Andrzeja Dudy, kiedy zostałem Doradcą Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, sport osób niepełnosprawnych stał się jednym z kluczowych obszarów mojej pracy w Kancelarii.
Skupiłam się przede wszystkim na trzech głównych gałęziach sportu osób niepełnosprawnych: ruchu paraolimpijskim, sporcie dla niesłyszących i sporcie dla osób z niepełnosprawnością intelektualną, chociaż ten ostatni pozostawał w głównej mierze w obszarze działań Pierwszej Damy.
Istotnym czynnikiem rozwoju ruchu paraolimpijskiego była organizacja ceremonii Nominacji Paraolimpijskich przez ostatnie trzy kolejne Igrzyska Paraolimpijskie rozgrywane w Pyeongchang 2018, Tokio 2020 (2021) i Pekinie 2022 w Pałacu Prezydenckim lub Pałacu Belweder.
Uwagę mediów i opinii publicznej przykuło wręczenie nominacji sportowcom, trenerom i działaczom przez Prezydenta i Pierwszą Damę.
Równie ważne były gratulacje przesłane na Twitterze (obecnie Platforma X) wszystkim medalistom podczas zawodów. Wyobraźcie sobie krótkie posty zamieszczane przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej codziennie, raz lub dwa razy dziennie. W Pjongczangu Polska zdobyła 1 medal, ale w Tokio zdobyła 24 medale (7 złotych, 6 srebrnych i 11 brązowych). I naprawdę zrobiło to wrażenie, bo sylwetka Prezydenta jest jedną z najbardziej obserwowanych w naszym kraju. Na uwagę zasługują także nagrody Prezydenta przyznane medalistom, trenerom i działaczom po igrzyskach, będące wyrazem uznania Prezydenta dla bohaterów paralimpijskich.
Jednak tym, co w ostatnich latach było szczególnie wyjątkowe, było uznanie sportu dla osób niesłyszących. Mimo swojej długiej historii w Polsce nie zyskała odpowiedniego uznania.
Pierwsze spotkanie z Prezydentem i Pierwszą Damą odbyło się w październiku 2021 r. Po raz pierwszy w historii niesłyszący sportowcy, trenerzy i działacze zostali zaproszeni do Pałacu Prezydenckiego i uhonorowani.
Ceremonia była szczególnie wzruszająca, gdyż każde odznaczenie wręczał Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w towarzystwie tłumacza języka migowego.
W kolejnym roku 2022 Prezydent i Pierwsza Dama spotkali się z przedstawicielami sportu niesłyszących z okazji 100-lecia sportu niesłyszących w Polsce. Spotykamy się także co roku podczas obchodów Międzynarodowego Dnia Osób Niepełnosprawnych, obchodzonych co roku 3 grudnia – tego typu spotkania stały się już w Kancelarii tradycją.
Proszę zwrócić uwagę na wypowiedź Prezydenta podczas spotkania inauguracyjnego. W kilku zdaniach podkreślił wagę trzech ruchów sportowych: Paraolimpijskiego, Głuchych i Olimpiad Specjalnych.
 „Jestem bardzo zadowolony, że sport dla osób niepełnosprawnych w naszym kraju rozwija się znakomicie. Ostatnio spotkaliśmy się tutaj z paralimpijczykami. Moja żona jest bardzo zaangażowana w ruch Olimpiad Specjalnych. Cieszę się, że także możemy spotkać się przed tym ważnym wydarzeniem dla Was, co w przyszłym roku będzie stuleciem Waszej organizacji, ale także przed Igrzyskami Głuchych w Brazylii, które, jak wszyscy mamy nadzieję, odbędą się w przyszłym roku.”
Porozmawiajmy teraz o Olimpiadach Specjalnych i sportach dla osób z niepełnosprawnością intelektualną. Od 2015 roku Pierwsza Dama jest patronką Polskich Olimpiad Specjalnych i często spotyka się z młodymi sportowcami oraz osobami związanymi ze stowarzyszeniem. Warto wspomnieć, że Pierwsza Dama towarzyszyła polskim sportowcom w paradzie na Stadionie Olimpijskim podczas Ceremonii Otwarcia Światowych Igrzysk Olimpiad Specjalnych w Berlinie 2023.
Pierwsza Dama często uczestniczy w spotkaniach ze sportowcami z niepełnosprawnością intelektualną. Dodatkowo na uwagę zasługuje udział Prezydenta w 24-godzinnym Maratonie Slalomowym odbywającym się corocznie w Zakopanem. Jak wielu w Polsce wie, nasz Prezydent jest zapalonym narciarzem, a od 2016 roku bierze udział w maratonie charytatywnym organizowanym przez Fundację Handicap Zakopane – I Love Ski. Prezydent jest najlepszym narciarzem w maratonie.
Na koniec chciałbym wspomnieć o zaangażowaniu Prezydenta w promocję futbolu po amputacjach w naszym kraju.
Nie tylko kilkakrotnie spotkał się z zawodnikami Amputee Football, ale także był obecny, aby kibicować naszym reprezentantom podczas półfinałowego meczu Polska-Hiszpania podczas Mistrzostw Europy w Krakowie w 2021 roku.
Chwali także sukcesy zawodników Amputee Football – w zeszłym roku nagrodził Marcina Oleksego, który zdobył Nagrodę FIFA im. Ferenca Puskasa.
Jakie są skutki tej szczególnej uwagi Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, jaką poświęca sportowi osoby niepełnosprawne?
Najważniejsze jest uznanie sportu osób niepełnosprawnych przez najważniejszą osobę w kraju.
Po drugie, wniósł znaczący wkład w promocję sportu wśród osób niepełnosprawnych.
Dostrzegani i doceniani są także sportowcy, trenerzy i aktywiści.
Ponadto sport dla osób niepełnosprawnych wzbudził zainteresowanie mediów i opinii publicznej.
Podjęte działania włączyły sport osób niepełnosprawnych do głównego nurtu programu.
Przesłanie, które rozprzestrzenia się na całym świecie, brzmi: sport jest dla każdego.

Tłumaczenie tekstu w PJM w formie wideo: